درپوش دنده ای استیل از جمله اتصالات پرکاربرد در صنعت لولهکشی و یکی از انواع متعدد اتصالات دندهای استیل است که انواع مختلفی را شامل میشود. هدف از تولید این اتصالات مسدود کردن انتهای لوله در مسیر لولهکشی و به منظور جلوگیری از ورود مواد و سیالات خارجی از انتهای لوله میباشد. درپوشهای استیل با توجه به نیاز مشتری در انواع سایزها تولید و توزیع میگردد که ابعاد و ضخامت این قطعه وابسته به ضخامت و قطر لوله است.
درپوش چیست؟
توضیح کلی و عامیانه از درپوش ها را میتوان اینطور بیان و یا تعریف نمود، یک مدل قطعه ای میباشد از خانواده اتصالات و تجهیزات که با اتصال به یک قطعه، وسیله و یا مکانی دیگر نقش هایی مختلف نصبت به محل نصبش ایجاد میکند مانند مسدود کردن (کور کردن)، محافظت (ایمنی)، مهر و موم کردن و یا دیگر موارد ممکن. پس با این اوصاف تعریف دقیق با محل نصب آن رابطه مستقیمی دارد. بعضا آنها را در رسته ملزومات اتصالات یعنی (لوازم جانبی اتصالات) قرار میدهند.
معرفی انواع درپوش دنده ای از نظر جنس
انواع درپوش دنده ای معمولا بر اساس جنس ماده سازنده که می تواند شامل استنلس استیل یا استیل ضد زنگ، کربن استیل یا فولاد، مس، برنج، گالوانیزه، پلی پروپیلن، پلی اتیلن و PVC باشد، دسته بندی می شوند :
درپوش های ساخته شده از استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ
فولاد ضد زنگ یا استنلس استیلن، یکی از پرکاربردترین آلیاژهای زیر مجموعه فولاد است که به دلیل مقادیر پایین تر کربن و افزایش اندازه موادی مانند کروم و نیکل در کنار مواد خاصی مانند مولیبدن، مقاومت بسیار مناسبی در برابر رطوبت و خوردگی دارد. از این رو، در ساخت بسیاری از قطعات صنعتی از جمله درپوش های دنده ای، از آن استفاده می شود. آلیاژهایی مانند فولادهای 446، 409، 410، 304H، 321، 347،309 و 310از نمونه های پرکاربرد فولادهای ضدزنگ در صنایع مختلف هستند.
درپوش های ساخته شده از کربن استیل یا فولاد
در کنار فولاد ضد زنگ، پراستفاده ترین ماده مورد استفاده در ساخت قطعات و اتصالات صنعتی، فولاد یا کربن استیل است. این ماده، حاوی بیش از 50 درصد فلز آهن، در کنار مواد و فلزات دیگری مانند:
کروم، نیکل، کبالت، مولیبدن، تنگستن، منگنز، سیلیسیوم، مس، نیوبیوم، وانادیم، تیتانیوم و زیرکونیم است
که با درصدهای مختلفی در آهن ترکیب می شوند و آلیاژهای متفاوت فولاد را ایجاد می کنند.
آلیاژهای 304، 304L، 316 و 316L از معروف ترین و پرکاربردترین گریدهای فولاد در ساخت انواع قطعات صنعتی هستند.
درپوش های ساخته شده از مس
مس یکی از پرکاربردترین فلزات در تمامی صنایع مختلف است. این ماده، رسانایی الکتریکی و گرمایی بسیار بالایی دارد و در مقایسه با سایر مواد و فلزات مشابه خود، قابلیت شکل پذیری بیشتری نیز دارد. در ساخت بعضی از اتصالات صنعتی مانند درپوش ها یا تبدیل های دنده ای، گاهی از این ماده نیز استفاده می شود. البته به دلیل تغییر رنگ و مقاومت کم این فلز در مقابل رطوبت و احتمال بالای خوردگی، استفاده از آن در ساخت اتصالات ابزار دقیق، مگر در موارد بسیار خاص، چندان مرسوم نیست.
درپوش های ساخته شده از برنج
برنج یا Brass، نوعی آلیاژ از فلزات روی و مس است. این آلیاژ، در ساخت قطعات صنعتی مختلف به خصوص انواع شیرآلات و اتصالات صنعتی و ابزار دقیق به کار می رود. این ماده، در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت بسیار خوبی دارد. با توجه به مقادیر مختلف فلز روی در این آلیاژ، میزان استحکام و شکل پذیری آن تغییر می کند. از درپوش های ساخته شده از برنج، معمولا در اتصالات خطوط انتقال آب در صنعت آب و فاضلاب استفاده می شود.
درپوش های ساخته شده از گالوانیزه
فولاد یا استیل، در برابر رطوبت دارای مقاومت چندان زیادی نیست. گاهی در بعضی صنایع به دلیل فشار بالای سیال و یا قطر زیاد لوله، لازم است تا برای مسدود سازی انتها لوله از انواع درپوش دنده ای فولادی استفاده شود. اما این درپوش ها در مقابل رطوبت مقاوم نیستند و ممکن است دچار خوردگی و آسیب شوند. در این حالت، بهترین راه حل استفاده از درپوش های گالوانیزه است. در این درپوش ها، لایه ای از فلز روی بر روی سطح فولاد قرار می گیرد و مقاومت آن را در برابر خوردگی تا حد زیادی افزایش میدهد.
درپوش های ساخته شده از پلی پروپیلن، پلی اتیلن و PVC
این سه ماده، از معروف ترین پلیمرهای مقاوم در برابر دما و رطوبت هستند که در بخشهای مختلف صنایع از جمله:
ساخت اتصالات صنعتی و ابزار دقیق مورد استفاده قرار می گیرند.
درپوش های دنده ای ساخته شده از این سه ماده، در زمانی که سیال داخل لوله خورنده باشد یا به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی از آب در محیط، امکان استفاده از درپوش های استیل وجود نداشته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع در پوش از نظر مدل ظاهری
- درپوش های گرد (Round caps) سرپوش های ساده و سرپوش های نافی
- درپوش های چهار ضلعی (foursquare caps) که شامل:
- درپوش های مربعی (Square caps) و درپوش های مستطیلی (Rectangular caps) شکل میشوند.
- درپوش های بیضی (Oval caps)
- درپوش شش ضلعی (Hexagonal caps) و چند ضلعی
- درپوش مخروطی (Cone caps)
کاربرد درپوش دندهای استیل
درپوش دندهای همانطور که از نام آن آشکار است، از یک سمت رزوه شده و دارای دنده است که از این قسمت جهت مسدود نمودن انتهای خط لوله به آن متصل میگردد. درواقع تفاوت اصلی درپوش دندهای استیل با کپ دندهای استیل در رزوه نمودن آنها است و درپوشها از بیرون رزوه شده و کپها از داخل دارای دنده هستند. از موارد مصرف درپوش استیل، مسدود نمودن انتهای مسیر لولهکشی، صنایع شیمیایی و دارویی میباشد.
مشخصات درپوش دنده ای استیل
در پوش استیل از آلیاژ های 304 و 316 تهیه می شوند نوع 304 دارای کیفیت و مناسب برای محیط های مرطوب و نوع 316 از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و مناسب برای محیط های کلرایدی و برخورد با اسیدهای خورنده مانند صنایع دریایی و پتروشیمی می باشد این محصول در سایزهای 1/2 تا 12 اینچ در رده های 5 تا 80 و برای فشار 3000 تا 6000 تولید می شود .
ویژگیهای درپوش تست پلی اتیلن در یک نگاه :
- جنس آن از پلاستیک پلی اتیلن است
- مقاوم در برابر فشار آب
- وزن سبک
- نصب بسیار آسان و بدون نیاز به ابزار خاص
- ایمن بودن هنگام استفاده
- ضد خرابی و یا پوسیدگی ناشی از برخورد مواد شیمیایی
- موجود بودن در سایزهای مختلف
- قیمت بسیار مناسب و مقرون به صرفه
معرفی انواع آلیاژ درپوش ها
جنس کلاهک ها نیز به مانند مدلهای آن ها از تنوع بالایی برخوردار است که در این قسمت از مقاله به برخی از آلیاژهای پرمصرف آنها پرداخته میشود. جنسهای انواع کپ ها بر اساس شرایط و موقعیت محیطی نصب (محل قرار گیری) انتخاب و تولید میشود به طور مثال:
درپوش های بطری از صنایع مواد غذایی و درپوش های لوله آزمایش از صنایع پزشکی و آزمایشگاهی حتما باید از مواد بهداشتی تهیه شوند و کیفیت مطلوبی داشته باشند تا مورد تایید وزارت بهداشت باشد و به سلامتی افراد صدمه نزند. در صورت لزوم با جنس سیلیکون غذایی (Food Grade Silicon) و یا سیلیکون پزشکی (Medical Grade Silicon) تولید می شود. اغلب درب بطری های پلاستیکی از نوعی پلاستیک به نام پلی پروپیلن ساخته می شود.
درپوش های لوله و اتصالات آبی از صنایع آب و فاضلاب و درپوش های لوله گاز از صنایع نفت و گاز حتما باید از آلیاژهایی تولید شوند که ضد زنگ و ضد خورندگی باشند تا به مرور فرسوده نشوند و باعث اختلال در سیستم لوله کشی شوند.
همچنین در برخی از مواقع در درپوش های سیم کابل و یا لوله کابل از صنایع الکترکی و مخابراتی نیز از درپوش های حرارتی استفاده مینمایند.