امروزه اتصالات آلیاژی گروهی از اتصالات بسیار مهم و پر کاربرد در صنعت تاسیسات و لوله کشی هستند که برای هرگونه تغییر جهت جریان، ایجاد انشعاب در لوله اصلی برای فراهم کردن مسیر های بیشتر برای عبور سیال و دیگر اقدامات این چنینی تولید شده و از آن ها استفاده می شود.
اتصالات موجود در تاسیسات را از جنبه های مختلفی می توان تقسیم بندی کرد. اتصالات پر استفاده در صنعت را از نظر جنس، نحوه اتصال، کلاس فشاری و … می توان تقسیم بندی کرد. از نظر جنس اتصالات را می توان به انواع فولادی، استیل، آلیاژی و گالوانیزه تقسیم کرد. هر یک از این اتصالات دارای ویژگی های منحصر به فرد خود بوده و با توجه به شرایط موجود در صنعت استفاده می شوند. در ادامه این مقاله از گروه صنعتی فانو میخواهیم اطلاعاتی در خصوص اتصالات آلیاژ در اختیار شما قراردهیم . با ما همراه باشید.
آلیاژ چیست؟
آلیاژ یعنی فلزی که از ترکیب دو یا چند فلز پدید آمده است. برای مثال، برنج، آلیاژ و فلزی است که از ترکیب « مس » و«روی» به دست آمده است. این دو فلز را گداختـه و چنان به هم آمیخته اند که فلز دیگری به نام برنج به دست آمده است.گاهی آلیاژ از ترکیب فلزی با یک غیر فلز به دست می آید. مانند فولاد که ترکیبی از « آهن » و « کربن » است.
اگر معنای لغوی واژه ی « آلیاژ » را بخواهید، باید برایتان بگویم که این لغت از یک واژه ی فرانسوی گرفته شده و معنایش ترکیب کردن است. همیشه به هنگام تهیه ی یک آلیاژ، اتم های مختلفی به هم می پیوندند. گاهی این پیوند و ترکیب به طور کامل صورت می گیرد، مانند آلیاژ برنج؛ و گاهی به طور قسمتی مانند آلیاژ فولاد.
گاهی برای ترکیب دو فلز، نیازی به گداختن آن ها نیست و فقط حرارت کافی است تا عناصرشان به هم بپیـوندند. تهیه ی آلیاژ را بدین شیوه، فلز گریِ گَردی می نامند. زیرا فلزها به صورت گرد در هم آمیخته شده، پیش از حرارت دادن خوب آن ها را در هم می فشرند.
اتصالات آلیاژی چیست ؟
در لوله کشی (fittings) صنعتی برای تغییر جهت، شاخه گذاری یا تغییر قطر خط لوله از اتصالات آلیاژی استفاده می کنند. جنس هایی مانند : فلزات، فولاد، آلیاژ های آلومینیوم و پلاستیک و … در صنعت لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرند. لازم به ذکر است که یکی از پر کاربرد ترین اتصالات در صنعت، اتصالات آلیاژی هستند.
انواع اتصالات آلیاژی و استاندارد های آن
اتصالات صنعتی برنجی
این فلز بسیار متنوع است و معمولا گرانتر از سایر موارد است. جنس برنج آلیاژی از مس و روی است و در بعضی مواقع امکان دارد شامل سرب هم باشد. این نوع اتصالات بسیار قوی و با دوام هستند، معمولا طول عمر آنها طولانی است. اتصالات صنعتی برنجی در برابر گرما و سرما مقاومت دارند و در برابر مواد خورنده زنگ نمی زنند. در صنایع لوله کشی به علت تحمل بالا مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین این نوع اتصالات به راحتی قابلیت بازیافت دارد.
کربن استیل
کربن استیل یک آلیاژ کربن و آهن است، منگنز از آلیاژ های پر کاربرد در کربن استیل ها است. نکته ی مهم در مورد آلیاژ های کربن استیل این است که درصد ترکیب عناصر مقدار مشخصی ندارد، اما حداکثر درصد ترکیبات عناصر مثل مس، منگنز و سیلیکون مشخص است. باید حداکثر درصد ترکیبات عناصر، 1.65، 0.6 و 0.6 باشد.
کربن استیل دما پایین
نوعی از فولاد است که در بیشتر مواقع برای استفاده در سیستم های کم دما ساخته شده است.
استنلس استیل
استنلس استیل یا همان فولاد ضد زنگ آلیاژ آهن است با حداقل 10.5% کروم. برای ممانعت از خوردگی بیشتر در سطح اتصالات کروم یک لایه نازک اکسید بر روی سطح فولاد تولید می کند. در واقع افزایش مقدار کروم باعث افزایش مقاومت فولاد و اتصالات در برابر خورندگی و زنگ زدگی می شود.
استیل آلیاژی
این نوع از فولاد با عناصری مانند سیلیکون، کروم، منگنز، نیکل، بور، وانادیوم، مولیبدن ترکیب می شود.
اتصالات صنعتی آلومینیومی
آلومینیوم کم وزن و کم چگالی است اما مقاومت و انعطاف پذیری بالایی دارد. همچنین این نوع اتصالات همانند اتصالات صنعتی برنجی قابل بازیافت است. آلومینیوم مقاومت خوبی در برابر خوردگی ها و حلال ها دارد. قدرت و سختی آلیاژ آلومینیوم با عناصری مانند سیلیکون، منیزیم، روی یا مس افزایش پیدا می کند. در صنایع مختلفی از آلیاژ های آلومینیوم و اتصالات آلیاژی آن استفاده می شود. در ساخت لوله ها، اتصالات صنعتی، آچار لوله، گیره لوله، سوپاپ ها، دستگیره ها، مینفولد ها و … استفاده می شوند.
مشخصات اتصالات آلیاژی
آلیاژها معمولا سختی و استقامت بیشتری دارند تا فلزهایی که آن ها را پدید آورده اند. مثلا وقتی که آهن را با کربن ترکیب کنیم، فولاد به دست می آید و این فولاد به مراتب سخت تر و محکم تر از آهن است. سپس با افزودن فلز دیگری به نام کُرُم ، فولاد یک فلز زنگ نزن می گردد.
آلیاژ (Alloy) مخلوط یا محلول جامد فلزی متشکل از یک فلز اصلی که آن‌را فلز پایه می‌گویند با یک یا چند عنصر فلزی و یا غیرفلزی است. آلیاژ معمولا خواصی متفاوت از عناصر تشکیل دهنده خود دارد. بسته به میزان همگنی در اختلاط عناصر، آلیاژ می‌تواند تک‌فاز یا چند فازی باشد.
هدف از آلیاژسازی، تغییر و بهبود خواص ماده مانند چقرمگی، استحکام، سختی و غیره‌ست. خواص فیزیکی آلیاژ با نمودار فازی توصیف می‌شود.معمولا آلیاژها بر اساس درصد وزنی عناصر موجودشان گزارش میشوند.
بر اساس تعداد عناصر، آلیاژ را دوتایی، سه‌تایی و غیره می‌نامند. برای بیان یک آلیاژ مشخص با دامنه متغیر از درصد عناصر، اصطلاح سیستم بکار می‌رود. مثلا، فولاد سیستم آلیاژی دوتایی از آهن و کربن است که در این سیستم آلیاژی دامنه کربن بین 0.02 تا 2.15 درصد قابل‌تغییر است.
انواع اتصالات آلیاژی
اتصالات آلیاژی در انواع مختلفی وجود دارند که پر کاربرد ترین آن ها به شرح زیر است:
- انواع زانویی (Elbows)
- سه راهی هم اندازه (Equal Tee)
- سه راهی کاهنده (Reducing Tee)
- تبدیل کاهنده هم مرکز (Concentric Reducer)
- تبدیل کاهنده غیر هم مرکز (Eccentric Reducer)
- درپوش (Cap)
لازم به ذکر است که یکی از روش های تقسیم بندی انواع اتصالات آلیاژی بر اساس بدون درز یا درزدار بودن اتصال تولید شده است.
حال پس از معرفی اتصال های آلیاژی پرکاربرد، اقدام به معرفی ویژگی های خاص اتصالات آلیاژی می کنیم که باعث کاربرد وسیع آن ها شده است.
- تطبیق پذیری بالا
- قابلیت اطمینان بالاتر
- مقاومت در برابر دمای بالا و خوردگی بهتر
- خواص مکانیکی بهتر
انواع اتصالات آلیاژ صنعتی براساس نوع اتصال
اتصالات با توجه به نوع اتصال در سیستم لوله کشی به سه نوع اصلی زیر تقسیم می شوند:
اتصالات لب جوش (BW)
ابعاد و تلرنس آنها با توجه به استاندارد طراحی ساختار مطابق با ASME B16.9و در برخی موارد با خوردگی کم بر اساس MSS SP43 میباشد.
اتصالات سوکت ولد (SW)
در کلاس های 3000-6000-9000 بر اساس استاندارد طراحی ASME B16.11 تولید میگردند.
اتصالات رزوه ای (THD)
در کلاس های 2000-3000 و6000 بر اساس استانداردASME B16.11 طراحی و تعریف میشوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این محصول به وبسایت گروه صنعتی فانو مراجعه نمایید.
