ورق‌های آهنی و به طور کلی مقاطع فولادی برای محکم‌تر شدن و به منظور افزایش استحکام در برابر زنگ آهن و همچنین خوردگی، گالوانیزه یا روی‌اندود می‌شوند. نحوه روی‌اندود شدن مقاطع فولادی مختلف با توجه به تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم صورت می‌گیرد تا هرکدام با توجه به روشی که تولید می‌شوند، مورد استفاده صنایع متعدد قرار بگیرند. در حالت کلی، فلز روی باعث افزایش استحکام ورق‌های فلزی می‌شود و در این فرآیند حساس، فلز اصلی یا فلز مادر به واسطه یک لایه از فلز روی پوشانده می‌شود. در ادامه با گروه صنعتی فانو همراه باشید.
ورق گالوانیزه چیست؟
همانطور که احتمالا می دانید، فولاد و آهن فلزاتی هستند که زنگ می زنند، خورده می شوند و در نهایت با گذشت زمان خرد می شوند. به همین دلیل مردم همیشه به دنبال راه هایی برای جلوگیری از این اتفاق هستند. در نهایت بهترین و مهمترین عایق فلزی یعنی ورق گالوانیزه وارد عمل می شود.
برای درک ساده ورق فولادی گالوانیزه باید بگوییم که اگر ورق فولادی با فلز روی پوشانده شود، ورق گالوانیزه تشکیل می شود. در ورق گالوانیزه حتی اگر به هر دلیلی روکش روی جدا شود یا کنده شود، زنگ زده و خورده نمی شود. به همین دلیل ورق گالوانیزه به طور گسترده در صنایع ساختمانی، پل سازی، خودروسازی و سایر صنایع برای پیشگیری از آسیب و هزینه های ثانویه استفاده می شود.
ورق گالوانیزه گرم چیست؟
ورق گالوانیزه گرم از فرو بردن ورق آهن یا فولاد در یک ماده مذاب در یک مخزن بزرگ حاوی فلز تشکیل می شود. این کار برای پوشاندن کامل ورق آهنی یا فولادی و گالوانیزه کردن آن انجام می شود که به آن غوطه وری گرم نیز می گویند.
انجام گالوانیزه گرم آسان نیست و باید مراحل زیادی را طی کند. به این ترتیب قبل از اینکه صفحه فولادی در مذاب روی غوطه ور شود، باید طبق مراحل خاصی کاملا تمیز و تمیز شود. این به جذب بهتر فلز روی و استحکام پوشش آن کمک می کند. در روش گالوانیزه گرم ورق فولادی پیچیدگی های زیادی دارد. گالوانیزه گرم در قسمت های خاصی از کارخانه با استفاده از تجهیزات مختلف انجام می شود.
ورق گالوانیزه سرد چیست؟
گالوانیزه سرد پیچیدگی کمتری نسبت به گالوانیزه گرم دارد. این روش گالوانیزه نیازی به تجهیزات خاص و پیشرفته ندارد و فقط با قلم مو قابل انجام است. در این روش مایع را با میله مخلوط کرده و در نهایت به کمک قلم مو روی صفحه فولادی یا آهن می ریزند. نتیجه اینکه گالوانیزه سرد در فرآیند گالوانیزه کردن فلز، تولید فولاد با مقاومت بسیار بالا برای استفاده در صنایع مختلف است.
گالوانیزه سرد چگونه انجام می شود؟
گالوانیزه کلد با سایر انواع گالوانیزه متفاوت است زیرا یک فرآیند نقاشی واقعی است. در این روش از یک پولیش غنی شده از روی مبتنی بر رزین استفاده می شود. روش های آماده سازی برای گالوانیزه سرد با حذف اولیه کالامین در صورت وجود و از بین بردن چربی و گرد و غبار سطح فلز انجام می شود.
رنگ های روی ممکن است توسط برس ، غلطک ، اسپری و غیره استفاده شوند. روکش ها همچنین ممکن است با وسایل الکتروگالوانیزه کننده اعمال شود. رنگهای غنی از روی که در این روش به کار می روند با توجه به وجود یک ترکیب اتصالی با پوشش های معمولی متفاوت است. این اتصال دهنده ها به روی اجازه می دهند به صورت مکانیکی به فولاد متصل شود تا سطح محافظت موثری را ارائه دهد.
آماده سازی سطح مورد نیاز برای استفاده از روکش های غنی از روی دردسر کمتری نسبت به تکنیک گالوانیزه گرم دارد. قبل از شروع عملیات پوشش زنی سطح قطعات فلزی باید تمیز و خشک باشد. معمولاً برای از بین بردن زنگ زدگی یا هر محصول فرسایش دیگری که ممکن است وجود داشته باشد ابتدا از یک برس سیمی استفاده می شود. خاک ، گریس ، مواد شیمیایی و سایر ترکیبات آلی نیز باید بر این اساس حذف شوند. پس از آماده شدن سطح ، روکش روی بر حسب تعداد لایه های مورد نیاز روی سطح قرار می گیرد.
تفاوت های ورق گالوانیزه گرم و سرد
در بازار آهن ، ورق گالوانیزه توسط برندهای معتبر داخلی چون هفت الماس و تاراز به فروش می‌رسد. ورق گالوانیزه سرد و گرم این برندها، از روش ساخت تا نوع کاربرد تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند. در ادامه این تفاوت‌ها بیشتر بررسی خواهد شد:
روش ساخت
روش گالوانیزه کردن گرم، بر خلاف روش گالوانیزه سرد یا الکتروگالوانیزاسیون، فرایند پوشش‌دهی پیچیده‌ای است. در این روش باید از میکسرهای قدرتمند و دستگاه‌های پیشرفته و بزرگ استفاده کرد.
در فرایند گالوانیزاسیون گرم، یک حمام روی برای اعمال پوشش مورد استفاده قرار می‌گیرد و ورق در حمام غو‌طه‌ور می‌شود. پس از نشستن پوشش “روی” بر ورق، نوبت به سرد شدن آن و چسبیدن پوشش به سطح می‌رسد. کنترل شرایط سرد شدن در این روش اهمیت بسیاری دارد. در ویدئو گالوانیزه کردن مقاطع فولادی، روش غوطه‌وری را به طور کامل مشاهده کنید.
در مقابل، در روش الکتروگالوانیزاسیون، با اسپری الکترولیتی از آب و نمک روی یا محلول اسیدی و نمک روی پوشش اعمال می‌شود. تفاوت فرآیند این دو روش باعث شده مواد مصرفی در روش سرد نسبت به روش گرم کاهش یافته و دیگر نیازی به دستگاه‌های پیچیده نباشد. بدین ترتیب هدر رفت مواد اولیه نیز کاهش خواهد یافت.
از سوی دیگر، تفاوت این دو روش بر چسبندگی پوشش نیز تاثیر می‌گذارد. پوشش ورق گالوانیزه سرد چندان وابسته به فلز مادر نیست و راحت‌تر از نوع گالوانیزه گرم، جدا می‌شود.
ضخامت
پوشش‌های سرد ضخامت بسیار کمتری نسبت به پوشش گرم دارند. پوشش ورق گالوانیزه سرد نازک است و حداکثر به ۲۵ میکرون می‌رسد. در صورتی‌که برای تولید ورق‌های گالوانیزه با ضخامت پوشش بالاتر، روش غوطه‌وری مناسب‌تر است. هرچه ضخامت بالاتر باشد، مقاومت به خوردگی بهتر خواهد بود. در هر دو روش ضخامت قابل کنترل است. بر اساس استانداردها ضخامت پوشش سرد نباید از ۲۵ میکرون بیشتر باشد. ورق گالوانیزه سرد ضخامت کمتری نسبت ورق گالوانیزه گرم دارد.
خاصیت شیمیایی
واکنش‌های شیمیایی خاصی در محل اتصال پوشش گرم و ورق شکل می‌گیرد. در مقابل واکنش الکتروشیمیایی صورت گرفته در گالوانیزه گرم، در روش سرد یک واکنش فیزیکی اتفاق می‌افتد. ترکیب شیمیایی ایجاد شده در این ناحیه، حتی پس از خراشیدگی و آسیب دیدگی پوشش، از فلز مادر محافظت می‌کند. در الکتروگالوانیزاسیون این خاصیت ضعیف است.
عمر و دوام
ضخامت و میزان چسبندگی پوشش در روش گرم، منجر به افزایش مقاومت به خوردگی ورق و طول عمر آن می‌شود. ورق‌های فولادی گالوانیزه گرم همچنین مقاومت سایشی بهتری نسبت به روش آبکاری سرد دارند. بر این اساس، ورق‌های گالوانیزه گرم برای استفاده در محیط‌های باز مناسب‌تر هستند.
ظاهر و سطح
ظاهر ورق گالوانيزه سرد، براق و درخشان است؛ در حالی که گالوانیزه گرم، ظاهری مات و کدر دارد. بنابراین در مواردی که زیبایی ظاهری اهمیت دارد، ورق گالوانیزه سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقایسه مزایا و معایب ورق‌های گالوانیزه سرد و گرم
در یک مقایسه کوتاه و اجمالی و با در نظر گرفتن مقاومت و میزان آلاینده‌های تولیدشده توسط هرکدام از پروسه‌ها می‌توان فهمید که ورق‌های گالوانیزه تولیدشده توسط پروسه گرم، به مراتب بهتر و سالم‌تر هستند. جدول زیر به درک بهتر این موضوع کمک می‌کند:
- ورق‌های گالوانیزه گرم ورق‌های گالوانیزه سرد
- دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی مقاومت چندانی ندارند
- در مواجهه با آب‌وهوای مرطوب، لایه روی‌اندودشده را از دست نمی‌دهند لایه روی‌اندودشده در شرایط مرطوب از فلز مادر جدا می‌شود
- دارای آلاینده‌های کمتر زباله‌های مایع و آلاینده‌های بسیاری دارند
- ضخامت بیشتری دارند بسیار نازک هستند
کاربرد ورق گالوانیزه سرد و گرم چقدر متفاوت است؟
از آنجایی که در روش گالوانیزاسیون گرم، حرارت موجب می‌شود تا فلز روی به فولاد نفوذ کرده و ترکیبی از این دو به وجود بیاید، مقاومت این نوع ورق در برابر خوردگی بیشتر است. این خاصیت شیمیایی ورق گالوانیزه گرم باعث می‌شود که کاربرد آن بیشتر در جاهایی باشد که نیاز بیشتری به مقاومت در برابر خوردگی وجود دارد. مثل موارد زیر:
- ساخت دکل مخابراتی
- ساخت گاردریل
- لوله‌کشی آب
- ساخت تیر و دکل‌های برق فشارقوی
در مقابل، ورق گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت پایین‌تر در جاهایی کاربرد دارد که نیاز به ظرافت بیشتری بوده و می‌توان در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد:
- ساخت قطعات خودرو
- ساخت پیچ و مهره
- محصولات بهداشتی
- لوله‌های دارای ضخامت کم
