مشخصات فنی استادبولت ; معرفی کاربردهای آن

مشخصات فنی استادبولت ، استاد بولت از یک میله دارای رزوه یا دنده سرتاسری و دو مهره شش گوش (آچارخور) در دو طرف آن تشکیل شده است. عموما استاد بولت ها برای اتصال فلنج استفاده می شوند. فلنج در لوله های هدایت مسیر جریان سیالات کاربرد دارند. از جمله در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و آب و فاضلاب کاربرد فراوانی دارند.

استاد بولت معمولا بدون واشر استفاده می شود، ولی بسته به نوع استفاده از واشرهای تحت استاندارد مناسب استاد بولت استفاده می گردد. در جاهایی که نیروهای هیدرولیک بیشتری بر روی پیچ وارد شود از دو مهره اضافه تر استفاده می شود تا بدین ترتیب نیروی وارده کنترل گردد. بسته به نوع محل استفاده و میزان نیروهای وارده از استاد بولت با متریال و ابعاد و پوشش خاص آن استفاده می شود.

استاد بولت چیست و چه کاربردی دارد ؟

پیچ‌ها یکی از مهمترین ابزارآلات در تمامی صنایع به خصوص صنایع مادر هستند که استفاده از آنها اجتناب ناپذیر است. هر صنعت کوچک و بزرگی به خصوص صنایعی که با جریانات سیال سروکار دارد شامل دستگاه‌هایی می‌‌شود که قطعات این دستگاه‌ها به کمک انواع پیچ‌ها مانند پیچ استاد بولت و فلنج‌ ها به هم متصل می‌‌گردند.

می‌‌توان گفت اتصالات مهمترین بخش در صنایع سنگین هستند که به کمک ابزارهای مختلف انجام می‌‌شود؛ انواع پیچ و مهره مهمترین ابزار برای ایجاد اتصال هستند. در این مبحث قصد داریم یکی از پرکاربردترین پیچ‌ها در صنایع سنگین، ماشین سازی، شیرآلات صنعتی (Industrial Valve) و… یعنی پیچ استاد بولت را به شما معرفی نماییم تا با کاربرد و جایگاه آن در صنایع مختلف بیشتر آشنا شوید.

کاربردهای استاد بولت

پیش از معرفی استاد بولت بهتر است به معرفی بولت بپردازیم در انگلیسی دو لغت Bolt و Screw وجود دارد که هر دو در فارسی “پیچ” ترجمه شده اند درحالی که کاربرد این دو با هم تفاوت بسیاری دارد. بولت‌ها به پیچ‌هایی گفته می‌‌شود که یک یا دو سر آن رزوه شده و با مهره بسته می‌‌شوند اما اسکروها که ما آنها را به عنوان پیچ‌های معمولی می‌‌شناسیم بدون مهره هستند و بیشتر برای قرار گرفتن درون سوراخ‌های تعبیه شده بر روی سطوح برای فیکس کردن قطعات مختلف مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

بولت‌ها انواع مختلفی دارند که هر یک کاربرد خاصی دارد. این انواع شامل:

انکربولت (Anchor Bolt)

پیچ‌های یک سر رزوه که برای بستن و چفت کردن قطعات ماشین آلات یا صفحات مختلف به خصوص در صنعت ساختمان و ماشین سازی مورد ستفاده قرار می‌‌گیرد.

آی بولت (Eye Bolt)

آی بولت یا پیچ چشمی، که یک حلقه در انتهای خود دارد و می‌‌توان آن را به طناب یا زنجیر وصل نمود. از این نوع پیچ بیشتر برای جابه جایی وسایل استفاده می‌‌شود.

یو بولت ( U Bolt)

یو بولت که در ایران به عنوان پیچ یو شناخته می‌‌شود به شکل حرف U انگلیسی که دو سر آن رزوه شده است و بیشتر برای ایجاد گیرایی میان دو سطح مورد استفاده قرار می‌‌گیرد؛ این پیچ سایزهای مختلفی دارد.

جی بولت (J Bolt)

نوع دیگری از بولت‌ها هستند که به شکل حرف J انگلیسی ساخته می‌‌شوند و بیشتر نقش یک قلاب را ایفا می‌‌کنند.

هنگر بولت(Hanger Bolt)

هنگر بولت‌ها نوعی از پیچ‌های دو سر رزوه هستند که با هم متفاوتند یک رزوه مناسب استفاده در چوب و دیگری رزوه پیچ ماشینی است. این نوع پیچ‌ها برای اتصال صفحات با جنس‌های مختلف به هم استفاده می‌‌شود.

رول بولت (Roll Bolt)

رول بولت که به عنوان انکر مکانیکی نیز شناخته می‌‌شود یک پیچ مناسب برای ایجاد بالاترین سطح اتصال در میان مصالح ساختمانی مانند بتن، آجر، سنگ و… است. این بولت در انتهای خود چاکدار است و یک سر مخروطی دارد که با قرار گرفتن در میان حفره و پیچاندن مهره سر آن باعث فاصله گرفتن دو پایه چاکدار می‌‌شود و نوعی اتصال پایدار را ایجاد می‌‌کند.

استاد بولت (Stud Bolt)

استاد بولت یکی از مهمترین پیچ‌ها در صنایع سنگین است که برای ایجاد اتصالات در صنایع نفت و گاز، سیمان سازی، ساختمان سازی، خودروسازی و… مورد استفاده قرار می‌‌گیرد این پیچ اغلب دو سر رزوه یا تمام رزوه است که رزوه آن از نوع ماشینی است.

تفاوت گریدهای انواع استاد بولت

مشخصات فنی استادبولت ، می خواهیم با مشخصات فنی استاد بولت بیشتر اشنا شویم. بولت ها با مواد نوک‌ تیز مختلف، برای صنایع متنوع مورد استفاده قرار گرفتند. پیچ و مهره نیز به خوبی شناخته شده‌ است.

آن‌ ها عمدتا در فرآیند تولید به کار گرفته می شوند و همه آن‌ ها دارای عملکردهای متفاوت هستند و اشکال و ظاهر متفاوتی دارند.
یک استاد بولت را می‌توان به صورت یک سطح شیبدار که دور یک میخ پیچیده شده و با یک شی مارپیچ مشخص می‌شود، تعریف کرد.

به عبارت دیگر، این یک شفت فلزی بلند است که رشته‌هایی در امتداد طول آن وجود دارد. این استاد بولت ها دارای یک پیچش بوده که شما می‌توانید از پیچ‌گوشتی برای چرخاندن پیچ استفاده کنید. برخی از این گریده ها شبیه پیچ هستند، سر پیچ‌ها معمولا ً شکل خاصی داشته اندازه و شکل سر ابزار مورد استفاده مسیر چرخش یا چرخش پیچ را تعیین می‌کند.

ابزارهای مورد استفاده معمولاً آچارها و پیچ‌گوشتی هستند. قسمت پایینی سر یک میله قرار دارد که می‌تواند به طور کامل یا نسبی باز شود. جز دیگر رشته نام دارد که یک ساختار استوانه‌ای یا مخروطی است.

قسمت بالای پشته را پشته می‌نامند و قسمت پایینی آن ریشه نامیده می‌شود. فاصله از تاج یک رشته به رشته بعدی، گام نامیده می‌شود. مورد بعدی که در ارتباط با استاد بولت باید مطرح شود قدرت است.

قدرت آن به عرض نخ‌ها و فاصله بین آن‌ها بستگی دارد. اما هرچه تعداد گریده ها بیشتر باشد، تعداد چرخش‌های لازم برای تنظیم پیچ بیشتر است، به علاوه، اگر فاصله میان گریده های متوالی بزرگ‌تر باشد، نیروی بیشتری باید در هنگام چرخش به ابزار اعمال شود.

استاندارد ها و انواع استاد بولت

مشخصات فنی استادبولت ، استاندارد های استاد بولت با توجه به محل سرویس دهی و شرایط مورد استفاده از پیچ به دو مجموعه استاندارد شامل: دمای بالا (High temperature)  و دمای پایین (Low temperature)، تقسیم می شود.

استاندارد شناخته شده در زمینه طراحی و تولید استاد بولت طبق مندرجات استانداردASTM A194, ASTM A193 و ASTM A320 می باشد. تقسیم بندی استانداردها بر طبق قواعد طراحی و تولید، آلیاژ مصرفی، خواص مکانیکی و شیمیایی، نیروهای کششی مانند الزامات جذب نیرو و انرژی وارده (Tensile) و شرایط خوردگی و ضربه پذیری پیچ و مهره مصرفی انجام شده است.

جنس استادبولت ها

مشخصات فنی استادبولت ، جنس استادبولت ها در استاندارد ASTM مشخص شده است. استاندارد ASTM A-193  برای استاد بولت و استاندارد ASTM A-194  برای مهره شش گوش، رایج ترین آن ها است. استاندارد A-193 پیچ های آلیاژی و استیل را برای خطوط لوله، فلکه ها و فلنج ها را شامل می شود که تحت فشار و دمای بالا قرار دارند. استاندارد A-194  مهره های چدنی، آلیاژی، و استیل ها را شامل می شود. این درجه بندی ها برای استفاده در شرایط دما و فشار بالا مشخص شده اند.