اتصالات مانیسمان یکی از رایجترین انواع اتصالات مورد استفاده برای لولههای بدون درز هستند که همانند این لولهها با روش خاصی تهیه میشود. این نوع اتصالات معمولاً از جنس فولاد بوده و هیچ جای درز و جوشی روی سطح آنها وجود ندارد. قیمت اتصالات مانیسمان به دلیل روش ساخت خاصی که دارند، معمولاً از اتصالات درزدار بیشتر است و به زمان بیشتری نیاز دارد.
اتصالات بدون درز مانیسمان
کلیه انواع لولهها به وسیله اتصالات به هم وصل میشوند و یا در سیستم لوله کشی در مسیر درستی هدایت میگردند. جنس و نوع این اتصالات باید با نوع لولهای که در سیستم لوله کشی مورد استفاده قرار گرفته و همچنین شرایط لوله کشی هماهنگ باشد زیرا این موضوع تأثیر مستقیمی بر پایداری خطوط لوله کشی دارد. اتصالات مانیسمان یا بدون درز که به آنها اتصالات سیم لس (seamless) نیز گفته میشود، روش ساختی مشابه لولههای مانیسمان دارند. این موضوع به آن معنا است که روی سطح این اتصالات هیچ جای درز و جوشی وجود ندارد و همین امر موجب میشود تا این اتصالات قادر به تحمل فشار و دمای زیادی باشند و مقاومت بالاتری نسبت به سایر انواع اتصالات فلزی داشته باشند و از همین رو از اتصالات بدون درز مانیسمان بیشتر در شرایط حساس لوله کشی استفاده میشود.
بدون استفاده از اتصالات مانیسمان ممکن است فرآیند لوله کشی لولههای مانیسمان با مشکل روبرو شود و یا از دوام و استحکام کافی برخوردار نشود. علت استفاده از اتصالات مانیسمان در لوله کشی که در آن از لوله مانیسمان استفاده شده است، هماهنگی، استحکام و مقاومت لوله و اتصالات است. این کار موجب میشود تا مقاومت لوله و اتصالات مربوط به آن یکسان باشد و کمتر دچار مشکل شود.
کاربرد اتصالات مانیسمان
از آنجایی که لولههای مانیسمان بدون درز و جای جوش ساخته میشوند، مقاومت بالایی در برابر فشار و دمای بالا دارند و از همین رو برای بالا نگه داشتن کیفیت لوله کشی لازم است از نوع اتصالات متناسب با این لولهها استفاده شود. استفاده از اتصالات درزدار برای وصل کردن لولههای مانیسمان موجب میشود تا کیفیت لوله کشی تا میزان زیادی کاهش پیدا کند.
به علاوه از اتصالات فولادی مانیسمان در سیستمهای حریق ساختمانها، تأسیسات مرکزی در برجها، سیستمهای آبرسانی موتورخانهها و همچنین ساخت انواع پل و اسکلههای دریایی در صنایع برق و نظامی استفاده میشود. از این اتصالات به منظور عبور انتقال بخار و مایعات با دمای بالا و فشار زیاد نیز استفاده میشود.
دو نکته مهمی که لوله و اتصالات مانیسمان را خاص میکند
- عدم وجود درز در آن باعث مقاومت بالا و در نتیجه کاربرد بیشر آن
- در زمان نقص فنی الویت قسمتهای خراب تعویض آن است نه تعمیر
انواع اتصالات مانیسمان
اتصالات مانیسمان انواع مختلفی دارد که هر کدام به منظور اتصال انواع لوله در شرایط متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه میتوانید با برخی از رایجترین مدلهای این اتصالات آشنا شوید.
اتصالات زانویی مانیسمان
اتصالات زانویی به منظور تغییر جهت لوله در فرآیند لوله کشی مورد استفاده قرار میگیرند. این اتصالات در زوایای ۴۵ درجه و ۹۰ درجه تولید میشوند و زمانی از آنها استفاده میشود که لازم باشد مسیر لوله کشی در زاویه ۴۵ تا ۹۰ درجه تغییر کند. برای وصل کردن این اتصالات باید آن را میان دو لوله قرار داد و دو سر اتصال را با استفاده از جوشکاری به لوله متصل نمود.
اتصالات سه راهی مانیسمان
اتصالات سه راهی یکی از رایجترین انواع اتصالات مانیسمان به شمار میرود که شامل دو نوع میباشد. یکی از انواع این اتصالات مربوط به وصل کردن لوله با قطر یکسان به یک لوله است و نوع دیگر آن مربوط به اتصالات ناهمسان میباشد که در آن میتوان یک لوله را به سه لوله با قطرهای متفاوت وصل نمود.
اتصالات تبدیل مانیسمان
به منظور وصل کردن دو لوله با قطرهای ناهمسان و یا تغییر دادن اندازه سر لوله از اتصالاتی به نام تبدیل استفاده میکنند. این نوع اتصالات فلزی مانیسمان در دو مدل صاف و کج تولید میشوند و بنا به کاربرد در شرایط متفاوت استفاده میشود. اتصالات مانیسمان تبدیل طوری طراحی شده است که یک سر آن کوچک و سر دیگر آن بزرگتر است و برای وصل کردن یک لوله بزرگ به لوله کوچک یا برعکس مورد استفاده قرار میگیرد.
اتصالات گپ مانیسمان
برای مسدود کردن انتهای خطوط لوله کشی از نوعی اتصالات به نام اتصالات گپ یا کپ استفاده میشود. این نوع اتصالات در سایزها و اندازههای مختلفی تولید میشوند و در جهت کور کردن انتهای خط لوله کاربرد دارند و به صورت جوش به لوله متصل میشوند.
اتصالات بوشن مانیسمان
از اتصالات مانیسمان بوشن برای وصل کردن دو لوله یکسان در انتهای لوله استفاده میشود.
اتصالات چهار راهی مانیسمان
اتصالات چهار راهی مانیسمان یا ۴ شاخه به نوعی از اتصالات گفته میشود که شکلی شبیه به صلیب دارند و برای وصل کردن چهار لوله به هم مورد استفاده قرار میگیرند. با استفاده از این اتصالات میتوان لوله را در ۴ مسیر مختلف هدایت نمود.
روش ساخت اتصالات مانیسمان
برای ساخت اتصالات فولادی بدون درز از شمشهای فولادی استفاده میشود. به منظور ساخت اتصالات فلزی مانیسمان شمشهای فولادی تحت حرارت زیادی قرار میگیرند و سپس با استفاده از تجهیزات مختلف و همچنین مراحل متفاوت، اتصالات مانیسمان تولید میشود. از آنجایی که برای ساخت اتصالات مانیسمان مراحل پیچیدهتری نسبت به سایر انواع اتصالات استفاده میشود، به همین دلیل این نوع از اتصالات قیمت بالاتری دارند و از آنها بیشتر برای پروژههای حساس استفاده میشود.
در بسیاری از مواقع برای ساخت اتصالات فلزی بدون درز از لولههای مانیسمان و بدون درز استفاده میشود. برای این کار لوله مانیسمان تحت دمای بالا قرار میگیرد و سپس برای فرم دادن به لوله آن را در قالب قرار میدهند و به فرم و شکل دلخواه درمیآورند.
ویژگیهای اتصالات مانیسمان
اتصالات فلزی مانیسمان اتصالات جوشی نیز گفته میشود. این اتصالات از این رو با این نام خوانده میشوند که برای وصل کردن آنها و آب بندی اتصال باید از روش جوشکاری استفاده نمود. برای اینکه اتصالات فولادی مانیسمان در سیستم لوله کشی به خوبی جوش بخورند، لبههای ابتدایی و انتهای آنها را به صورت مورب طراحی میکنند این کار موجب میشود تا جوشکاری بهتر و دقیق تر انجام شود.
❌ به یاد داشته باشید که هر چقدر متریال به کار رفته در ساخت اتصالات مانیسمان خالصتر باشد، مقاومت و استحکام این اتصالات بیشتر خواهد بود.
از مهم ترین ویژگیهای اتصالات مانیسمان این است که این تجهیزات ساختاری بسیار یکپارچه و یکدست دارند و هیچ گونه جای درد یا جوشی روی بدنه این اتصالات وجود ندارد. از همین رو از آنها برای لوله کشیهایی همانند انتقال نفت و گاز استفاده میشود. نبود جای جوش روی بدنه این اتصالات موجب میشود تا کیفیت بالاتری نسبت به سایر انواع اتصالات داشته باشند.
یکی دیگر از بارزترین ویژگیهای اتصالات مانیسمان این است که در ضخامتهای متفاوتی تولید میشود و در نظر گرفتن مقدار این ضخامت برای اتصال به لوله در فرآیند لوله کشی اهمیت زیادی دارد. در واقع ضخامت و رده لوله باید با ضخامت و رده اتصالات مانیسمان هماهنگ باشد. اما این موضوع در مورد اتصالات درزدار صدق نمیکند. اتصالات درزدار هیچ استاندارد مشخصی برای اندازه و رده ندارند و از همین رو اتصالات مانیسمان با روش دقیقتری به لوله متصل میشود و دوام پایداری بیشتری نسبت به اتصالات درزدار دارد.
❌ توجه داشته باشید که اتصالات بدون درز مانیسمان نسبت به سایر انواع اتصالات فضای کمتری را اشغال میکنند. ساختار پیوسته اتصالات فولادی بدون درز موجب میشود تا لوله کشی استحکام بیشتری داشته باشد.
به طور معمول برای وصل کردن اتصالات مانیسمان یا بدون درز از جوشکاری استفاده میشود، به همین دلیل سیستم لولهکشی به طور دائم آب بندی میگردد. اما از طرفی هر چقدر کیفیت جوشکاری به کار رفته در محل وصل شدن این اتصالات و لوله پایینتر باشد، دوام لوله کشی نیز کاهش پیدا میکند و کیفیت کار کمتر میشود. بنابراین لازم است فرآیند جوشکاری این اتصالات حتماً به دست افرادی باتجربه و خبره انجام شود.
رده اتصالات مانیسمان
از مهم ترین ویژگیهای اتصالات مانیسمان این است که در ضخامتها و ردههای متفاوتی تولید میشوند. این اتصالات معمولاً با ضخامتهایی در رده ۴۰ رده ۸۰ رده ۱۶۰ رده SGP و رده STD تولید میشوند که در نظر گرفتن میزان این ردهها برای اتصال به لوله در سیستم لوله کشی اهمیت زیادی دارد. اتصالات مانیسمان رده ۴۰ و ۸۰ از رایجترین انواع اتصالات مانیسمان هستند که برای انشعاب گیری و تغییر مسیر سیستم لوله کشی این سایز لولهها مورد استفاده قرار میگیرند. توجه داشته باشید که هر رده از اتصالات برای وصل کردن لولههایی با همان سایز مورد استفاده قرار میگیرند.
قیمت اتصالات مانیسمان
همان طور که پیشتر نیز گفته شد، اتصالات مانیسمان انواع متفاوتی دارند و هر کدام از آنها کاربرد مشخصی در سیستم لوله کشی دارد. از همین رو در نظر گرفتن نوع اتصالات کاربرد آنها و همچنین مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت اتصالات تأثیر زیادی بر قیمت آنها دارد. به طور کلی قیمت اتصالات مانیسمان نسبت به قیمت اتصالات درزدار بیشتر است و این موضوع مربوط به طریقه ساخت و تجهیزات مورد استفاده برای ساخت این اتصالات میباشد.
❌ نکته بسیار مهمی که باید در زمان خرید اتصالات مانیسمان مورد توجه قرار بگیرد، کیفیت ساخت اتصالات است. در بدنه اتصالات فولادی بدون درز نباید هیچ گونه جای درز و جوشی وجود داشته باشد. از همین رو ممکن است گاهی برخی اتصالات نامرغوب با کیفیتی پایین با قیمت پایینتری به فروش برسند که موجب کاهش کیفیت لوله کشی میشوند.
به طور کلی نوع اتصالات، نرخ فولاد، کیفیت ساخت، میزان موجودی در بازار و همچنین برند اتصالات مانیسمان عوامل مهمی بر قیمت این اتصالات هستند. از آنجایی که برای ساخت این اتصالات از شمش فولاد استفاده میشود، تغییر در قیمت فولاد میتواند به طور مستقیم بر قیمت اتصالات مانیسمان مؤثر باشد.
از آنجایی که عوامل مختلفی بر قیمت اتصالات مانیسمان تأثیر میگذارند، شما میتوانید برای استعلام قیمتها و همچنین اطلاع از ویژگیهای هر یک این اتصالات با شماره تماس های ۶۶۳۱۳۲۶۶ و ۶۶۳۱۳۲۶۷ 09126339188 با کارشناسان گروه صنعتی فانو تماس بگیرید .
به یاد داشته باشید که قیمت این اتصالات همانند قیمت لوله مانیسمان نسبت به انواع لوله درزدار بیشتر است و این موضوع به طریقه ساخت این لوله و اتصالات مربوط میشود.
برندهای اتصالات مانیسمان
شرکتهای تولید کننده ایرانی زیادی هستند که با نامهای تجاری مختلف اقدام به تولید اتصالات مانیسمان نمودهاند. از برندهای معتبر و شناخته شده ایرانی اتصالات فولادی بدون درز میتوان به اتصالات گاز آریا و ایران اتصال اشاره کرد. برند اتصالات بنکن نیز یکی از معتبرترین برندهای خارجی است که تنوع بی نظیر از سایزها و ضخامتهای مختلف اتصالات را دارد و از همین رو به عنوان رایجترین برند خارجی این اتصالات شناخته میشود.
استانداردهای اتصالات مانیسمان
برای ساخت اتصالات مانیسمان از استانداردهای مشخصی پیروی میشود. اتصالات جوشی مانیسمان باید طبق استاندارد ASME تولید شوند. ابعاد اتصالات مانیسمان باید طبق استاندارد ASME B16.9 تولید شود. آلیاژ این اتصالات طبق استاندارد ASTM A234 WPB است و میزان درصد استفاده از هر عنصر در تولید این اتصالات باید درست طبق این استانداردها مشخص شود.
مشخصات فنی اتصالات مانیسمان
برای تولید انواع اتصالات مانیسمان از متریالهایی با استانداردهای مشخص استفاده شود، این کار موجب میشود تا مقاومت این اتصالات در خطوط لوله کشی افزایش پیدا کند و از طرف دیگر اتصالات در برابر خوردگی و قرار گرفتن در شرایط محیطی مقاومتر باشند. وجود ناخالصی در مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت این اتصالات موجب کاهش استحکام و همچنین ترک خوردن زود هنگام اتصالات در فرآیند لوله کشی میشود و کارایی اتصالات را تا میزان زیادی کاهش میدهد.
به طور کلی اتصالات بدون درز معمولاً به صورت گرد و بدون زاویه تولید میشوند، اما در صورت تولید به صورت چهار گوش معمولاً هزینه تولید بالاتری دارند. به منظور بالاتر بردن مقاومت اتصالات بدون درز مانیسمان از پوشش گالوانیزه روی آنها استفاده میشود. این کار موجب میشود تا مقاومت اتصالات در شرایطی که رطوبت و فشار بیشتر است، افزایش پیدا کند. برای این کار اتصالات مانیسمان طی فرآیند گالوانیزاسیون در استخری از فلز روی مذاب غوطه ور میشوند.
پوشش روی در سطح این اتصالات موجب میشود تا عمر اتصالات تا ۵۰ سال افزایش پیدا کند و تا سالها بدون کوچکترین مشکل و پوسیدگی مورد استفاده قرار بگیرد. به این روش از گالوانیزاسیون روش گرم گفته میشود. در برخی شرایط نیز از روش گالوانیزاسیون سرد برای تولید اتصالات گالوانیزه استفاده میشود که روند سریعتر و راحتتری نسبت به روش گالوانیزاسیون گرم دارد. ولی پوشش گالوانیزه روی سطح این اتصالات معمولاً بسیار سطحیتر و نازکتر است و دوام کمتری دارد.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم تا به این سوال پاسخ دهیم که اتصالات مانیسمان چیست و چه کاربرد و مشخصاتی دارد. اتصالات مانیسمان در انواع و مدلهای متفاوتی تولید میشوند که هر یک از آنها کاربرد مشخصی دارند. در نظر گرفتن اندازه و رده هر یک از این اتصالات در سیستم لوله کشی اهمیت زیادی دارد. برای وصل کردن بیشتر این اتصالات به لوله از روش جوش دادن استفاده میشود، به همین دلیل لبه این اتصالات به صورت مورب و به اصطلاح پخ خورده طراحی شده است تا دو قطعه به خوبی در کنار هم جوش بخورند.