لوله پلیمری لوله‌هایی هستند که با کشف خواص و مزایای آن‌ها، امروزه در صنعت و تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله ها به علت موادی که در ساخت‌شان به کار رفته، دارای خواص فیزیکی و شیمیایی گسترده بوده که توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به خود جلب کرده است.
لوله پلیمری چیست؟
تعدادی از پلیمر ها توانسته اند ویژگی های منحصر به فردی از خود نشان دهند و در تولید لوله های پلیمری کمک شایانی به صنعت کنند. لوله های پلیمری در تاسیسات، لوله کشی منازل و ساختمان ها و همچنین سیستم های فاضلاب کاربرد فراوانی دارند و با توجه به مقاومت آن ها در برابر خوردگی، انعطاف پذیری، مواد اسیدی و بازی و گاز های خورنده توانسته اند جایگزین مناسبی برای لوله های فلزی گردند. اولین پلیمری که در بازار عرضه شد، نیترات سلولز نام داشت. بعد از آن، نایلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و پلیمر های کریستال مایع به ترتیب روانه بازار شدند.
ساختار لوله پلیمری
لوله های پلیمری در دو گروه ترموپلاستیک ها( گرمانرم) و ترموست ها( گرماسخت) قرار می گیرند. این گروه بندی از نظر اثر پذیری این لوله ها در برابر حرارت و گرما می باشد.
دلیل نام گذاری لوله پلیمری ترموپلاستیک( که گرمانرم یا پلاستیک حرارتی نیز گفته می شود)، این است که لوله ها در برابر حرارت شکل پذیر هستند. همین انعطاف باعث می شود آن ها برای ذوب کردن و دوباره جامد کردن مناسب باشند.
متریال مورد استفاده در لوله پلیمری پی وی دی ، پلی اتیلن و پلی پرو پیلن، ترموپلاستیک هستند. از لوله پلیمری گرمانرم استفاده زیادی در صنایع می شود که یکی از کاربردهای مهم آن در صنایع پتروشیمی ، و برای لوله های تاسیساتی، می باشد.
لوله پلیمری ترموست، نوع دیگری از روش ساخت لوله پلیمری است. در واقع ترموست به نوعی پلیمر گفته می شود که در دمای بسیار زیاد به جای ذوب شدن، به صورت برگشت پذیری تجزیه می شود.
رزین پلی استر، وینیل استر و اپوکسی سه نمونه از این پلیمرها است. بارزترین ویژگی لوله پلیمری ترموست این است که شکل پذیر نیستند و نمی توان آن ها را حرارت دادن ذوب کرد.
ویژگی های لوله های پلیمری
مقاومت در برابر خوردگی
سیستم های لوله كشی پلاستیكی در مقابل اكثر مواد شیمیایی متداول خانگی و تعداد زیادی از موادی كه ممكن است وارد سیستم فاضلابی بهداشتی شوند مقاوم هستند، دیواره های صاف لوله های پلاستیكی امان انتقال موثر و بهتر فاضلاب و آب را ممكن می سازد دراین لوله ها اثری اززنگ زدگی و خوردگی نیست .
استفاده ساده تر
مواد لوله های پلیمری از مواد لوله های دیگر سبك تر است و بنابراین نیاز به تجهیزات استفاده كننده سنگین ندارد به عنوان مثال ، بریدن و اتصال و نصب لوله های پلیمری ساده تر از روشی است كه در مورد لوله های فلزی به كار می رود، با توجه به این كه امروزه هزینه نیروی كار ، پارامتر مهمی در قیمت نهایی مخصوص سیستم های لوله كشی است مزیت این لوله ها روشن تر می شود.
انعطاف پذیری و سفتی
اكثر لوله های گرما نرم پلیمری، انعطاف پذیری خوبی نسبت به مواد لوله های دیگر دارند و این ویژگی خصوصیات مهمی برای كاربرد لوله ها در زیرزمین است، این لوله ها می توانند پستی و بلندی های زمین را با تعدد كمتری اتصالات نسبت به موارد مشابه طی كنند،به دلیل انعطاف پذیری خوب این نوع لوله ها در شرایط سخت و ناملایم ، آب و هوایی ، كارایی این نوع لوله ها خوب است.
ارتعاشات
لوله و اتصالات پلیمری درمقابل ارتعاشات مختلف با توجه به استانداردهای مختلف ارائه شده مقاوم هستند، لوله و اتصالات پلیمری براساس استاندارد 3387 DIN بایستی شرایط فركانس 3/23 هرتز و تعداد نوسان 10485000 مرتبه را با موفقیت سپری كند،باتوجه به انعطاف‌پذیری لوله های پلیمری، این نوع لوله ها می توانند لرزش های ناشی از زمین لرزه و یا ارتعاشات ناشی از كاركرد موتور (كمپرسوره) را تحمل كنند.
معرفی انواع لوله پلیمری
اولین پلیمری که به بازار آمد، نیترات سلولز نام داشت. بعد از آن، نایلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و پلیمرهای کریستال مایع به ترتیب روانه بازار شد. از انواع رایج لوله پلیمری می‌توان لوله‌های زیر را نام برد:
- لوله پلی اتیلن (PE)
- لوله پی وی سی یا پلی وینیل کلراید (PVC)
- لوله پلی پروپیلن (PP)
- لوله پلی بوتیلن (PB)
لوله پلی اتیلن:
از این نوع لوله، چندین نوع لوله پلیمری پر مصرف ساخته می‌شود. یکی از انواع آن، لوله پلی اتیلن مشبک است که با نماد اختصاری (PEX) شناخته می‌شود. به علت مقاومت بالایی که در برابر حرارت و تحمل فشار دارد و نسبت به ضربه مقاوم است، از آن در سیستم‌های گرمایشی کف استفاده می‌شود.
لوله پروپیلن :
کاربرد این نوع لوله، شبیه به لوله پی وی سی است منتها مقاوم‌تر و کاربردی‌تر بوده و حداقل تا ۵۰ سال عمر می‌کنند. اتصالات متنوعی که از این نوع در بازار است، آن را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین لوله‌ها در بازار جهانی کرده است. از انواع آن می‌توان به هموپلیمر، کوپلیمر ضربه‌ای و کوپلیمر اندام اشاره کرد.
لوله پی وی سی :
اکثر این لوله‌ها به رنگ خاکستری یا سفید هستند. بر خلاف دیگر لوله‌های پلیمری، این نوع قابل اشتعال هستند و در دمای زیر صفر می‌شکنند. البته اشتعال فقط در قسمتی که دچار اشتعال شده باقی می‌ماند و از بین می‌رود و به دیگر قسمت‌های لوله منتقل نمی‌کند. کیفیت این لوله‌ها تحت تاثیر نور شدید خورشید یا اشعه ماورای بنفش بوده و آسیب پذیرند.
به همین خاطر در لوله‌های آب گرم استفاده نمی‌شود. این لوله به دو دسته UPVC و CPVC تقسیم می‌شوند. در لوله‌های سی پی وی سی کلر بیشتری به کار رفته است و مقاومت بیشتری دارند.
لوله پلی بوتیلن :
این نوع لوله جایگزین لوله کشی مسی است و اغلب به رنگ خاکستری است و جدار داخلی آن صاف است که از رسوب آب جلوگیری می‌کند. حداکثر قطر این لوله‌ها یک میلی‌متر است. همانند لوله‌های پی وی سی در انتقال آب گرم از آن استفاده نمی‌شود و فقط برای حمل آب سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد لوله و اتصالات پلیمری ساختمان
همان‌طور که گفته شد لوله و اتصالات پلیمری امروزه به بهترین جایگزین ممکن برای انواع لوله‌های سیمانی و فلزی تبدیل شده‌اند و با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. هرچند که این محصولات در صنایعی همچون کشاورزی، باغبانی، دامداری، فاضلاب، مواد شیمیایی و … کاربردهای متنوعی دارند اما در صنعت ساختمان‌سازی نیز استفاده‌های بسیار زیادی دارند.
- این محصولات می‌توانند در شبکه‌های لوله‌کشی آب ساختمان استفاده شوند.
- در شبکه فاضلاب ساختمانی کاربرد وسیعی دارند.
- برای لوله‌کشی برق و محافظت از انواع کابل‌های برق و مخابرات استفاده می‌شوند.
- در شبکه‌های لوله‌کشی سیستم‌های گرمایشی و سرمایش به کار می‌روند.
مزایای لوله پلیمری
پلیمرها جایگزین خوبی برای لوله‌های فلزی هستند که دچار خوردگی یا زنگ زدگی می‌شوند. این لوله‌ها سبک و ارزان بوده و نصب آن ها راحت است. البته علاوه بر مقاومت بالا در برابر خوردگی و ضربه می توان موارد زیر را به عنوان مزایای لوله های پلیمری نام برد:
- افت فشار کمتر
- انعطاف پذیری بالا
- نارسانای الکتریسیته
خواص بهداشتی مانند مقاومت در برابر حملات میکروبیولوژی و رسوب‌پذیری ناچیز
لوله های پلمیری با وجود مزایای بسیاری که دارند تحمل چندانی در مقابل دما و فشار نداشته و اشتعال‌پذیر هستند که البته نسبت به مزایای زیادی که دارند همچنان در میان صنعت‌گران جز لوله‌های محبوب به شمار می‌روند.
برای رفع این محدودیت، در برخی از لوله‌ها ترکیبی از پلیمر و فلز به کار بردند که بر اساس نوع کاربری آن، خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی لوله را تعیین می‌کنند.
به طور کلی، ساختار پلیمر از مولکول‌های آلی به نام منومر بوجود آمده است و طول متوسط آن به درجه پلیمریزاسیون و یا تعداد واحد تکراری که در زنجیره پلیمر وجود داشته بستگی دارد.
فرایند پلیمریزاسیون یا بسپارش فرایندی است که در آن یک یا چند مونومر به پلیمر تبدیل می‌شوند. پلیمریزاسیون به دو صورت عمده افزایشی یا مرحله‌ای انجام می‌شود. در نوع افزایشی تعدادی از مونومر یا واحدهای تکراری جمع شده و مولکول پلیمر را به‌وجود می‌آورند. در نوع مرحله‌ای تعدادی مونومر با هم واکنش داده و پلیمرهای خطی را بوجود می‌آورند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت گروه صنعتی فانو مراجعه کنید و با کارشناسان ما در تماس باشید.
